Canlı mor çiçekleri ve rahatlatıcı kokusuyla Aromaterapi dünyasının göz bebeği Lavanta, bahçelerimize ve diğer bitkilerimize göre de çok özel bir yere sahip: Polinatör mıknatısı lavanta sayesinde bahçenize faydalı arı ve kelebekleri çekebilir, her yıl yaz aylarında hasat alarak kendi lavantanızı çeşitli yöntemlerle tüketebilirsiniz.
Bu blog yazımızda lavantayı tohumdan yetiştirme, uygun budama yoluyla bakımını yapma ve çiçeklerini çeşitli kullanımlar için hasat etme konusunda size yol göstereceğiz.
Lavantanın Faydaları ve Çeşitleri
Lavanta, bahçenize güzel bir katkı olmaktan çok daha fazlasıdır; çok sayıda fayda ve kullanım sunar. Bizim bahçemizde arılar ve kelebekler gibi polen taşıyıcıları çekmesiyle meşhur kocaman bir İngiliz Lavantası öbeği var. Her yıl bize mükemmel bir görüntü ve koku verirken sivrisinekleri de uzaklaştırmaya yardımcı oluyor. Son derece soğuğa dayanıklı bir bitki olduğundan kış boyu bu bölgedeki donlara dayanıyor.
İngiliz lavantası (Lavandula angustifolia) serin iklimler için idealdir, Fransız lavantası (Lavandula dentata) ise daha sıcak bölgelerde yetişir.
Bu bölümde İngiliz, Fransız ve İspanyol lavantaları gibi lavanta çeşitlerini inceleyerek yaşadığınız iklim ve bahçe hedefleriniz için en doğru bitki türünü seçmenize yardımcı olacağız.
İşte lavanta türünüzü seçmek için tam olarak neye ihtiyacınız olduğunu gösteren bir liste:
Tohumdan Lavanta Ekimi
Lavanta tohumlarının çimlenmesi yavaş olabilir ve genellikle bir aya kadar sürebilir. Tohumları, uzun bir çimlenme süresine sahip oldukları için kış sonlarında iç mekanda ekin. Çimlenme için "soğuklandırma" yöntemini deneyebilirsiniz.
Soğuklandırma, lavanta gibi bazı tohumların filizlenmeden önce deneyimlemesi gereken doğal kış koşullarını simüle etmek için kullanılan bir ön çimlenme işlemidir. Bu yöntem, tohumun direncini kırmaya yardımcı olur ve ekildiğinde başarılı bir şekilde çimlenme olasılığını artırır.
Lavanta tohumlarını küçük, kilitli plastik poşete veya hava geçirmez bir kaba koyun.
Torbaya veya kaba az miktarda nemli (ancak sırılsıklam ıslak olmayan) kum, vermikülit veya kağıt havlu ekleyin. Bu, tohumların tabakalama işlemi sırasında nemli kalmasını sağlayacaktır.
Kapalı torbayı veya kabı dondurucuya değil, buzdolabına koyun. İdeal sıcaklık 1°C ila 5°C arasındadır. Tohumları 4 ila 6 hafta buzdolabında bırakın. Bu soğuk dönem, tohumların doğal olarak deneyimleyeceği kış koşullarını taklit eder. Her hafta veya daha sık, tohumların nemli kaldığından ancak aşırı ıslak olmadığından emin olmak için kontrol edin. Gerekirse birkaç damla su ekleyin. 4 ila 6 hafta sonra, tohumları toprak karışımına ekin.
Lavanta, pH'ı 6,5 - 7,5 arasında olan iyi drenajlı, kumlu toprağı tercih eder. İyi drenajlı saksınızı hafif, kumlu bir toprak karışımıyla doldurun ve tohumlarınızı ekin.
Fideler ortaya çıktıktan sonra aşırı sulamayı önleyin ve bol miktarda ışık sağlayın. Hazır olduklarında onları açık havada güneşli bir yere nakledin. Fazla su büyümeyi engelleyebilir. Toprağı malçlamaktan kaçının ve nemli bölgelerde optimum hava sirkülasyonu için yeterli boşluk bırakın. Lavantanız çiçek açtıktan sonra, solmuş çiçekleri kesin.
Lavanta Budama ve Bakımı
Lavantanın sağlıklı ve verimli kalması için budama şarttır. Budama bitkinin odunsulaşmasını önler ve yeni büyümeyi teşvik ederek daha fazla çiçek açmasını sağlar.
İlkbaharda yeni büyüme ortaya çıktığında ve yaz aylarında ilk çiçeklenmeden sonra lavantayı budayın. Bitkinin yaklaşık üçte birini kesmek için keskin, temiz bir makas kullanın ve odunsu gövdelerden kaçınarak ince yeşil dallarından kesin.
Lavanta tam güneşte ve iyi drenajlı toprakta gelişir. Derin fakat seyrek sulayın, toprağın sulamalar arasında kurumasını sağlayın. Aşırı gübrelemeden kaçının; lavanta zayıf toprağı tercih eder.
Aşırı sulamadan kaynaklanan kök çürüklüğüne dikkat edin ve mantar hastalıklarını önlemek için iyi hava sirkülasyonu sağlayın. Yaprak bitleri veya örümcek akarları gibi zararlılar ortaya çıkarsa suyla inceltilmiş neem yağı ile müdahale edin.
Lavanta Hasatı
Çiçek tomurcuklarının yaklaşık yarısı açıldığında sabah erken saatlerde lavantayı hasat edin. Bu, uçucu yağların zirvede olduğu zamandır. Yaprakların hemen üzerindeki sapları kesmek için keskin makas kullanın.
Yaprakları istediğiniz zaman kurutmak için kesebilirsiniz. Çeşitli ev kullanımları için küçük lavanta demetlerini kurutun. Biz İngiliz Lavantası yetiştirdiğimiz için aromatik yağ ve lavanta keseleri yapmayı tercih ettik.
Demetleri karanlık, kuru ve iyi havalandırılmış bir alanda baş aşağı asabilirsiniz. Biz doğrudan güneş altında kuruttuk. Kuruduktan sonra çiçekleri, kokularını ve etkilerini korumak için hava geçirmez kaplarda, ışıktan ve nemden uzakta saklayın.
Comments