Havuç, en çok tüketilen kök sebzeler arasındadır. Genel olarak göz sağlığına iyi geldiği bilinir ancak havuç faydaları bundan çok daha fazladır. Havucun farklı renkleri, 60’a yakın türü bulunsa da en çok bilinen ve tüketilen turuncu havuçtur. Ülkemizde ayrıca siyah ve mor havuç da yetiştirilir. En çok ekildiği yer Ankara’nın Beypazarı ilçesidir. Türkiye’de havuç yetiştiriciliğinin neredeyse %40’lık dilimi bu bölgededir. Dünya genelinde havuç üretiminde 9. sırada bulunuyoruz.
Havucun kökeninin Orta Asya olduğu bilinmektedir. Anadolu’ya 15.yy’dan itibaren yayılmaya başlamıştır. Ülkemizde Doğu Anadolu bölgesi hariç diğer bölgelerde yetiştirmek mümkündür. İç Anadolu’da Ankara ve Konya dışında Akdeniz bölgesindeki şehirlerde de yoğun olarak yetiştirilir. Ege bölgesinde ise İzmir ve Manisa illerinde bulunur.
Havuç Mevsimi ve Yetişme Koşulları
Havuç mevsimi ideal olarak kış aylarıdır. Hava koşulları verimli havuç üretiminde önemlidir. Bölgenin hava koşullarına göre ekim zamanı değişkenlik gösterir; ılıman havaya sahip olan yerlerde sonbahar ayları ekim için uygundur. Sıcaklık minimum 9 derece olmalıdır. Daha düşük ısılarda don riski olabilir. Nemli, killi, besin değeri yüksek topraklarda verimli şekilde üretimi yapılır.
Evde havuç yetiştirme sanıldığından daha kolaydır: Havucun kesip çöpe attığınız baş kısımlarını artık atmayın. Bir kaba, havuçların kestiğiniz baş kısımlarını geçmeyecek kadar su koyun ve 10-12 gün bekletin. Koyduğunuz suyu sıvı besinler (veya sıvı gübre) ile daha besleyici hale getirebilirsiniz. Kabın üzerini streç filmle kapatıp sera etkisi de yaratabilirsiniz. Üstündeki yeşillikler uzadığında havuçların ekilmeye hazır olduğunu anlarız. Ekim yapacağınız saksının altının delik olması drenaj için önemlidir, fazla suyun altında birikip çürüme yapmasını engeller. Drenaj için saksının dibine çakıl taşı koyarak üstüne torf karışımı toprak ve saksı toprağı birleştirerek koyun. Saksınıza havuçları köklerine zarar vermeden ve taze yaprakları toprak üzerinde kalacak şekilde ekin ve can suyu verin. Yaklaşık 1 ay sonra olgunlaşmaya başlayacaklardır.
Havucun En Ucuz Olduğu Dönem
Havucun ucuz fiyatlarda bulunacağı zamanlar kış aylarıdır. Şubat – Haziran ayında ekimi yapılan havuç, Eylül – Ekim aylarında hasat edilir.
Havucun Faydaları
Havuç gibi kök sebzeler vitamin, mineral ve antioksidan açısından zengindir. Günlük tüketim için 1-2 orta boy havuç yemek yeterlidir.
İçinde bulunan alfa-karoten akciğer için faydalı ve kanser önleyicidir.
Gerektiğinde A vitaminine dönüşen alfa- karoten göz sağlığını, görme gücünü artırır.
Antioksidan da geç yaşlanmak için içinde bulunan önemli vitaminlerdendir.
İçerisindeki lifler sayesinde kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
Kalp ve damar hastalıkları için de önemlidir. Ayrıca sindirim sistemine iyi geldiği de bilinmektedir.
İçerisinde su miktarı çok olduğu için ve tokluk hissi yaratığı için diyet listelerinde çiğ havuç çok uygundur.
Havuç Nasıl Tüketilir
Havuç damak zevkine göre ve isteğinize bağlı olarak birçok şekilde tüketilebilir. Havuç, çiğ, pişirilerek, kızartarak ve suyu çıkarılarak tüketilebilir. İçerisinde bulunan faydalı vitaminlerin etkisini azaltmadan yemek için kesmeden ve rendelemeden tüketmeniz gerekir. Havuç piştiğinde ise kalori miktarı artıyor. Havuç çiğ şekilde ısırılarak yendiğinde de dişlere ve diş etlerine iyi gelir. Tatlı ve tuzluya da uygun havuç tarifleri vardır. Örnek olarak çiğ hali salatalara, pişmiş hali mezelere, suyunu smoothie tariflerine ve tatlılara güzel bir aroma katmak için ekleyebilirsiniz. Havucun mikro filiz hali olgun haline göre 30 kata kadar fazla besin değeri taşır.
Comments